İkinci Alsancak; Şanzelize geliyor...

Alsancak, İzmir'de doğup büyüyenler ile, sonradan İzmirli olanlar ve kent ziyaretçileri için önemli bir bölgemizdir. Kentin Batı yakasının, Körfezle Birinci Kordon ve Atatürk Bulvarı ile buluşması, Alsancak'ı Alsancak yapan değerlerden biridir. Hoş son yıllarda özellikle bu semtte yerleşik yaşayanların şikayetleri, yakınmaları "feryat" boyutlarına ulaşsa da, Alsancak, Alsancaktır... Sokaklarının pisliği, şarhoşlar, kural tanımaz magandalar, apartman girişleri ve Kordon'un çimlerini tuvalet gibi kullananlar, travestiler, kapkaççılar, kadın-erkek her önüne gelene sarkanlar, dilenciler, önlenemeyen kaldırım işgalleri, trafiğe kapalı cadde ve sokaklarda, pizzacı, yemekçi firmaların sürat yapan motorsiklerle yarattıkları can güvenliği tehtidi, gürültü-patırtı, uyuşturucu kullananlar, Alsancak'ın kötü yönleridir. Her şeye rağmen; Alsancak İzmirliler için yine de vazgeçilmez bir simge ve tutkudur.   Çocukluluğumuz ve gençliğimizde Alsancak böyle değildi. Delikanlılık çağlarımızda; doğduğumdan itibaren Karataş-Asansör-Karantina-Güzelyalı ekseninde yetişmiş bir İzmirli olarak Alsancak'a gideceksek, en şık kıyafetlerimizi giyerdik. Şimdi ise çaputu üzerine geçirenlerin mesken tuttuğu bir yer haline geldi. Neyse; konumuz bu değil. Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, göreceksiniz Alsancak'ı, eski Alsancak haline getirecektir. Şahsen, bu kadar umutluyum...   Başkan Tunç Soyer'in ilk 5 yıllık yaptırımları arasında, buradan müjdesini vereyim; İkinci bir Alsancak yaratma projesi var. Nerede mi? Büyükşehir Belediyesi tarafından özelleştirme Başkanlığından ihale ile alınan, Alsancak Liman arkası, Havagazı Fabrikası'na komşu, tarihi elektrik fabrikasının olduğu bölgede. Bu konuda son derece iddialı ve kararlı. Her ne kadar, Özelleştirme İdaresi, şimdilik Grand Plaza şirketinin, Büyükşehir'e bağlı bir kamu kuruluşu olduğu gerekçesiyle ihaleyi iptal etse de, Saray'daki son toplantıda Soyer, bu konuda Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan yardım istedi. Elektrik Fabrikası'nın restore edilerek İzmir'e bir sanat merkezi olarak kazandırılacağını söyleyen Tunç Soyer, esas amaçlarının binanın arsasını kullanmak değil, tarihi yapının korunarak korunması ve sosyal amaçlara İzmir'e kazandırmak olduğunu anlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu isteğe sıcak bakması üzerine Maliye Bakanlığı, konunun tekrar değerlendirilmesi sözünü verdi. İptal kararı,iptal edilirse İkinci Alsancak için düğmeye basılacak. Ve, İkinci Alsancak Projesi, Alsancak Gar önünün, Şair Eşref-Talatpaşa-Kahramanlar'dan gelen ve düğümlenen trefiğin yer altına alınmasıyla başlatılacak. Sonrasında tarihi elektrik fabrikasının çevresi, "İkinci Alsancak" yaratmak için düzenlenecek. Henüz kesin değil ama, şimdilik Elektrik Fabrikası aslına uygun restore edilerek, bilim müzesi ya da çok büyük bir kütüphane olarak... Ya da alternatif olarak sinema endüstrisine ev sahipliği yapacak hale dönüştürülecek. Başkan Tunç Soyer bu konuda görüş ve önerilere açık. Sözleri bunu ifade ediyor: "İzmir'de kurumlar olağanüstü güzel işler yapıyor. Birbiriyle bağlantı sağlandığı taktir de çark daha hızlı dönecektir. İzmir'in ekmeği büyüyecektir. Tunç Soyer olarak ben; hikayeyi birlikte yazmamız gerektiğine inanıyorum..."   Haklısın Başkan... Sorumluluk sizde. Eminim ki, sloganınız olan "Aşkla Çalışma" ilkesi, önce sokağa, sonra mahalle ve semtlere, ardından park ve bahçelere olmak üzere tüm hizmetlerde kente yansıyacaktır. Yine biliyorum ki, İzmir değişecek, Türkiye değişecektir. Bu da dediğiniz gibi, yani değişim; İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden başlayacaktır.   Alsancak ile ilgili etkilendiğim, zevkle okuduğum ve bölgeyi en iyi ve güzel şekilde anlatan bir yazıyı yıllardır arşivimde saklarım. Gazeteci-yazar ve ülkenin yetiştirdiği önemli şairlerimizden Ünal Ersözlü'nün Alsancak yazısıdır bu... Gelin Ünal Ersözlü'nün kaleminden Alsancak'ı okuyalım. Keyif alalım, Alsancak'ı tanıyalım:   Alsancak, biraz Punta'dır; çokca güzellik. Alsancak, en eski İzmirli; Punta en eski Alsancaklıdır...   Punta Yunanca 'nokta', İtalyanca 'sivri uç'tur. Alsancak, İzmir'in noktası, 'süveyda'sıdır...   Süveyda, insan kalbinin gizli sevgi noktası. Alsancak, şehrin kalbinin sevdasıdır...   Alsancak, koca tarih; aynasıdır dev şehir koridorlarının. Aynadan bakar. Şehre sorar: 'Söyle benden güzel semtin var mı?'   Alsancak, güzellik, estetiktir; ama kültürle tamamlanır. Kültür güzelliği güzelleştirir; yüreği yüceltir...   Alsancak, canlıdır; insanla buluşur, hep insanlaşır. Semtlerin insanı, insanların güzel semtidir...   Alsancak, Türk, Levanten, Rum, Musevi'dir. İnsanların evrensel kardeşlik semti...   Alsancak, iyi burjuva yetiştirmiştir. Ama semt, halkın biricik sevgilisidir...   Alsancak dişi, süslü, güzeldir; saçları salık, bazen sarışın, bazen esmer. Kadınsı semt, süzülür kokusu, elleri ince, gövdesi alımlı, suskunluk diyarı...   Alsancak, aşktır; bazen karşılıklı, bazen karşılıksız. Aşkın 'a' hali, 'b' hali, 'c' hali, 'd' hali, ya ya ya 'yaşasın' hali...   Alsancak, tutkudur; ağır, canlı, büyüyen, çok güçlü bir tutku. Tutkunun anlatılmaz, tarifsiz tablosu; kızıl ve kara dolu...   Alsancak, renktir; beyazdan önce ona bütün renkler verilmiştir. Kırmızı, yeşil, mavi, sarı; hayat orada hep laciverttir...   Alsancak, hüzündür; hep ruhunda sihirli bir burukluk. Rahmetli evsiz alkolik Osman'ın, çığlıklı bağırışında toplanırdı sessizlik...   Alsancak, sestir; sürekli sesler, gürültüler, insanların akışı. Semt, kalabalıklar arasındaki yalnızlık, tır, tıp...   Alsancak, şehir; modernlik, şirin kokonalar, sevimli. Sokaklarında çoğalan hareket, İzmir'in Şanzelize'si...   Alsancak, biraz Gül Sokak'tır, biraz Kıbrıs Şehitleri, biraz hepsi. Eskiden Frenk'in altındaydı, adı karışmıştı, faili meçhul 'Fasulya Mahallesi'...   Alsancak, kendinden beyaz perdedir; İzmirlinin tören kıtası, gösteri dünyası. Yetişemedim bir türlü; ah 'Tayyare, Sakarya' sinemaları, üşür insanın elleri...   Alsancak, futboldur; kıskanç, kibirli, sevgili, büyük Altaylı. Ama çok eskiden, az değil, yine çok sayılır Altınordulu'ydu...   Alsancak, Kordon'dur; saat onda, on birde, on ikide; hep sevgide, aşkta buluşuldu yıllarca. Ki orada denize bakıp, Gazi'nin rakı içmişliği vardır; şehrin Gazi'ye bakmışlığı...   Alsancak; birbuçuk asır önce, Levant'ın Paris'iyken İzmir; asırlardır Paris'idir İzmir'in. Ki o Paris'in akıp geçtiği, süzüldüğü, dokunduğu, eğlendiği yer olmuştur hep Kordon...   Alsancak, yitik mekanların, sessiz, buğulu diyarıdır. Unutulan yüzlerin semti. Ki denize 'Palet' gibi uzanan 'restoran'; ardından Bergama, unutuluş markaları Kordon'da...   Alsancak, rüzgardır; lodostur, meltemdir, tüm esintilerin gizemli lordu. Ki insanın ruhunu üşütür, kalbini grip eder, Kordon'un o tatlı fırtınaları...   Alsancak, çok Kordon, az çok Pasaport'tur; işgalde ilk düşen karakoldur orası. Ki şimdi boyozu, gevreği, domatı, tavşan kanı çayı; güzellikler sultanı Pasaport...   Alsancak, en eski yangın yeridir; küllerinden doğmuştur İzmir yangınında. Ki şimdi Mustafa Bey, Talat Paşa Bulvarı; bir zamanlar birer yangınlıktı...   Alsancak, inançtır; dinlerin kardeşliği, sevginin kardeşlik, sessiz insan tanığı. Bir uçta Hocazade Camisi, diğer uçta izler, boynu bükük Domeniken Kilisesi...   Alsancak, Fuar'dır; Kültürpark, yeşil, ağaç, soluk, çimen, doğa, yol, koşu, insan. Behçet Uz, denen o güzel adam; ne çok çaba, ne çok iyilik, ne çok alkış...   Alsancak, evlerdir; Kordon'da tek tük Rum evleri, son evler, sessiz evler. Şimdi Kilise sokağında, serpilmiş semtin arka bahçeli noktalarında hayatları...   Alsancak, sokaklar doğurdu kadın gibi; Necati Bey, Dil Küşat, Sümbül; her renkte, her seste. Araya sızdı semt dışından kafasını iterek Bornova Sokağı; çünkü Bornova kıskandı...   Alsancak pastanedir; yenilenen Sevinç, manzara bahçesi gibi; Yaşar Aksoy'un oturduğu. Reyhan çok özel; sahibi sempatik Karadenizliler, sosyetiktir çok güzel mekanın kendisi...   Alsancak 'seyir'; Sir Winston Tea, İzmirli sevgili Haşmet'in post modern terası. Eski Bonjour, hayatın nazik çocuğu, As-Burger'di eski yeri; Efes ise diri, zarif semt simgesi.   Alsancak, son yıllarda La Cigale'dir; Joe'nun yeri, çokca Fransız, İtalyan biraz. Bahçesinden çiçekler, ışıklar salınır; Mehmet ile Ebru, sanki dünyaya orası için gelmiştir...   Alsancak, Kordon'da birahanelerdir; en eskisi Sirena'dır, tevellüt 1975, yolun yarısı eder. Sonra Venezia gelir, orda önce Tuğrul, ardından Namık ile tanıştık, sene tam 1987...   Alsancak, bazen salaş, şimdilerde modern birahanelerde buz gibi bira içenlerdir çoğunlukla. Yanına kızarmış patates, elması da eklendi artık; karışık tabak, acılı Hardal'ı Sirena'nın...   Alsancak, Kordon'da buluşmadır esintili ilkyaz akşamları, özlem Kordon'a, kalabalığa. Sirena'nın cadde barı, biraz Çiçek'tir Arif'inki gibi; yer kapılır, Altan ile Servet laflanır...   Alsancak, güneşin kendi burcuna girmesidir yaz akşamları; meyhanelerin toplamı. Unutuluştur Gazi Kadınlar Sokağı'nda, hatırlanır Celal Başlangıç'ın 'gazi kadınları'...    Alsancak, sanki hep cumbalı gibi; bir ses saklanır, fısıltılar tutulur, göze gelir, söze gider. Konuşulan şeyler vardır orada, insanların insanlara, kedilerin kedilere söyledikleri, gizem...   Alsancak, biraz Muzaffer İzgü Sokağı'dır, çok efendidir; yanı başındaki sarhoş sokaklarıyla. Ki ikiz kızları saçları rüzgara eşit, ince zarif adımlarıyla, sık sık görürsünüz caddelerde...   Alsancak, Neyzen'dir Gazi'de, Gül Abla'dır, sonra Serhat'tır esas gençlerin Opus'unda. Ki orada kapılıp, votka-enerjinin gazabına, gazi olan çok olmuştur, gazi kadınlarda...   Alsancak, yıkıntılar arasından yaratılmış, Can Yücel Sokağı'dır biraz, Miko'nun bulunduğu. Orada Cenap, Elçin, köpeği Kaptan, sevenleri yaşar; Türksavaş'tır çok can veren sokağa...   Alsancak, eskiden az Alican'dı; ucuz yenir, ucuz içilirdi; sonra radyoda meyhane şarkıları. Alican abim, Kordon'a taşınınca battı; semtin caddeleri arasındaki uçuruma kurban gitti...   Alsancak, şiirdir çoğunlukla; ağlarken görürsünüz genç kızları, onların bıraktığı delikanlıları. Bu nedenle çok şiir yazılır bu semtte, ayrılık ve aşk üzerine; ki şiirsancak olacak bir gün adı...   Alsancak, dokunuştur; el ele tutunuş; sevginin gerçek üstü hali, arzunun ters yüz selidir. Ki dikkatle dolaşırsanız, inceden öpüşmelere teslim olmuş gençler görürsünüz arkalarda...   Alsancak, derin hatıralardır; eski İzmirliler'in hatırat deposu; ki kimler geldi, kimler geçti! Bir zamanlar Tevfik Nevzad, Mösyö Jilbert falan kim bilir; Vasıf Çınarlar kocaman...   Alsancak, kişilik efsanesi; Mösyö Cappadona, Marika Corsini, Mazhar Zorlu, Genç Moralı. Sonra Haşmet Uslu, belki köşeden çıkar, tombul kayıt tutucusu İzmir'in, Sancar Ağabey...   Alsancak iskeledir; vapurların, insanların, kadınların, erkeklerin yanaştığı butik bir iskele. Ki Pasaport ile asıl iskelesi arasında en çok bir sefa yürüyüş uzaklığı vardır, ayrılığa koşan...   Alsancak, kaybolan Fil Pizza'dır; dönerciler sokağı, Altın Kapı, gümüş tad, söğüşe teslimat. İbrahim Ağa mandırası, koyun kokulu yoğurt, taze süt, ilerisi Manisa'dan daha iyi, kebap...   Alsancak Nato'dur azıcık, bu yüzden Türkiye'de göbeğinde Amerikan Pazarı olan tek semt. Yoktur şehrin hiçbir çocuğu ki, bu pazarı gezmesin, bakmasın, bir şeyler almasın, olmasın...   Alsancak, denizin yakınıdır, bu nedenle biraz Deniz Restoran'dır; mezelerin kucağında. Üstünde İzmir Palas; önünde deniz, bir gün mutlaka, kalmalıyız otelin saltanat odasında...   Alsancak, Büyük Efes Oteli'dir benim gönlümde hep; Swiss'e alışamadım bir türlü. Mesela Karaca, ne çok özel, vaktinde ne hoş mekanı vardı, Yeni Asırcıların toplandığı...   Alsancak, tam Yeni Asır'dır; gazetedir, can can'dır çünkü; görünmek, bakılmak ister kentli. Eskiden Yeni Asır'ın meyhane baskısını dağıtırdı evlere, mekanlara, bizim sevimli Pinokyo...   Alsancak, unuttum sanmayın, biraz da Venedik Pizza'dır, orada pizzaların kralı bulunur. Sosyetenin yan sahası; nazik garsonlar, ki her yemek sonrası, limonçello ikramı vardır...    Alsancak sinemaları, kapananların yerinde yeller eserken; İzmir sineması kalbimin ortası. Karaca'da film izlemek az sürprizdir, insanda sanki karanlıkta bir ses doğurur...   Alsancak, okullardır; Atatürk Lisesi, oğlum orada okumuştu, İzmir'in 'marşlı' Galatasaray'ı. Cumhuriyet Kız Meslek Lisesi, kurslar ile kızların güzel enstitüsü, güzel kızlar enstitüsü...   Alsancak, hep güzel insanlıdır; sembol isimler, eskiler, yeniler; sürekli yenilenen efsaneler. Ah çocukken transfer etmişti Buca'dan Piriştina'yı; güzel adam, güzel başkan, Alsancaklı...   Alsancak; kültür, öykü, roman, deneme, yazı, edebiyattır; köprüleri atar, insanı sarıp sarmalar. Her gece genç bir şair görürsünüz; aşktan, hayattan, sevgiden sarhoş; sokağında sarhoş...   Alsancak; aldatılış, yanılsama, yalandır bazen; doğrular altında ezilen, kendini arayan semt. Hep yönelirken arayışa, kafasını da toslayandır bazen semtimiz; güzelimiz, dişimiz...   Alsancak, arkaya doğru genişler, orada biraz tatlı lümpen, azıcık travesti, kentin sessiz yükü. Ki hep serseri, insanın kayboluş yanı vardır semtin, sokaklarında kıvranan kıyıları...   Alsancak, kömürde pişmiş, az yanmış, karışık, yumurtalı İzmir sandöviçidir. Hala Lozan Büfe'de, Kardeşler'de yaşar, eski İzmir sandöviçlerinin gizemli tadı...   Alsancak, hep saklı 'gar'dır; içinden trenlerin fışkırdığı bir an'dır; trenler, tende kar sesler. Ki gençliğim oraya trenlerle akardı, ölü halamın ev balkonundan seyrederdim hüzünlü garı...   Alsancak, hastanelerdir biraz; devlet hastanesinin yerinde, eskiden Fransız Hastanesi vardı. Ki zenci hemşireler bulunan o hastanede çocuktum üç gece yatmıştım koma, babam ağlamıştı.   Alsancak, acaba ne zaman kapandı Fransız Hastanesi, tuhaf havası, batılı kokusu. Bayraklı'da otururken, hastalık yolu ile transfer olmuştum Alsancakspor'a, ayrılamadım.   Alsancak limandır, resmi yaşı 52, gayri resmi yaşı onlarca yıl; karşısında havagazı fabrikası. Bu mekanlar hep 'erkenlik' kavşağında, sanki 'geç kalmıştır' kentliye; nedense uzak gibi...   Alsancak, biraz fuardan, 37 doğumlu Ada Gazinosu'dur unutmayalım; ne çok popülerdi. Hüseyin Türkmenoğlu amca, oğulları sevgili Cem, Suat; yıllarca müdür Tayfun, anı yüklü...   Alsancak, eskiden Gül Sokak'ın sonunda galiba Orhan Hallaç'ın sekiz masalı Pina'sıydı. Düşünüyorum, o sevimli mekan yıllarca sürdü de, sonra neden kapandı, bilmiyorum...   Alsancak, ne çok gazete ve gazetecidir; Şevket, Dinç Bilgin; sokağı var Şevket Özçelik'in. İsmail Sivri mesela, heykeli var Kıbrıs Şehitleri'nde, eskilerden Hüsnü Kaftan, niceleri...   Alsancak, herhalde ruhu meraklı semt, özü gazeteci, kalbi romancı, serüvenciliği şair. Bu arada ilk kurşuncu, gazeteci Hasan Tahsin'in de, Alsancak'ta yaşadığı öne sürülür hep...   Alsancak, hep İzmir'in başkanlarının da yaşadığı, büyüdüğü semt olmuştur, şehrin kalbi. Ünlü Asfalt Osman da (Kibar) semtten; oğlu iyi insan Seli (Kibar) ağabeyimiz de, buradan...   Alsancak, çok dişidir, ama İstanbul hamfendisi gibi, Alsancak beyefendisi seslenişi de vardır. Eski, yeni beyler, beyfendiler; yine de semtin zarif, şık, güzel kadınları, hep göz kamaştırır...   Alsancak, sanki biraz Kalyon'dur; tatlı, rüzgarlı Gündoğdu; heykellere açılıyor şimdi. İlk biralar eskiden Kalyon'da içilirdi; sonra Tilkilik'te Kokoriççi Necmi'de rakının ilki...   Alsancak, okuldur, derken; Gazi İlkokulu unutulur mu; orada okumayı isterdim nedense. Kentin göbeğinde 78 yaşında bir okul, o kadar çok ünlü İzmirli yetiştirdi ki; ışıklı, güzel...   Alsancak'ın bir sınırı da, Namık Kemal'dir galiba; 1887 doğumlu o ünlü lise. İzmir ünlülerinin bir bölümü, fırlamaları, burjuva değil de 'halk' olanları, burada yetişmiştir...   Alsancak'ın ekmek için koşan temizlikçi kadınları da ünlüdür; Çingene Yıldız vardı eskiden. Sokaklara bakın, sabah erken saatler, evlere temizliğe, ütüye, çamaşıra giden güleç kadınlar...   Alsancak'ın sempatik, emekçi kadınları için de şiir yazılmıştır mesela; Nahit Ulvi Akgün'den: "... Gültepe'den, Boğaziçi'nden/ Gelirler Alsancak gülleri / Çamaşıra cam silmeye /..."   Alsancak'ta 'Alsancak gülleri'; semtin arka, yoksul, buruk yüzünü nasıl güzel aktarır şiir. Fabrikalar, atölyeler, eskiyen tütün işletmeleri, Tekel'in sigara fabrikası artık eskide...   Alsancak, biraz 'işçili', 'işçiden yana' isyandır; hatırlıyorum da fırtınalı gençliğimi. Saf, yürekli çocuklar, ne çok bildiri dağıtmıştık Alsancak Sümerbank önünde, geçip gitti...   Alsancak, biraz hüzünlü başkaldırıdır; işte yine ah buğulu gençliğimden masum anı. Saf çocuklar, garın karşısındaki kilisenin duvarına 'yazı yazmayı' başarmak ne özeldi...   Alsancak, 'anlatsam sığmaz destanlara'; anılarımın, gençliğimin, çocukluğumun izleri. Attila İlhan demiş ya; "İzmir şehri yağmurlu bir şehirdir/ Yağmur çiselerken çocuk gibi içlenir."   'Ben bu Alsancak'ın, bütün hallerini bilirim.' Gördüm, tanıdım, hissettim, yaşadım. Alsancak, İzmir şehri gibi, yağmurlu bir semttir, yağmur çiselerken içlenir, yani hüzünlüdür...