Antalya tarımında alarm

Mustafa Kazım Aydın Antalya  Antalya Genç İşinsanları Derneği’nin (ANTGİAD) önemli etkinliklerinden olan ve önemli konukların ağırlandığı üye toplantıları, koronavirüs salgını nedeniyle internet ortamında düzenlenmeye devam ediliyor. Online olarak yapılan toplantılarda bu kez Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır konuk edildi. ANTGİAD Başkanı Osman Sert toplantının açılışında, dernek olarak koronavirüs günlerini üyeleriyle iletileşim halinde geçirdiklerini belirtti, “Online toplantılarda üyelerimizle bir araya gelip ortak projeler geliştirdik, yeni fikirler üreterek yolumuza devam ediyoruz” dedi. Tarımın Antalya için önemini vurgulayan Sert, bu dönem üyelerinin tarımla ilgili faaliyetlerini sürdürdüğünü, bazı üyelerinin ise tarıma yatırım yapmak istediğini bildirdi. Verimli bir toplantı olmasını dileyen Sert, ‘‘Ali Başkanıma bizlerle birlikte olduğu için çok teşekkür ediyorum” dedi. Kovid-19 sürecinde Antalya ekonomisi Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, “Kovid -19 sürecinde Antalya Ekonomisi” başlıklı sunum gerçekleştirdi. Çandır,koronavirüsten etkilenen ekonomi ve tarıma ilişkin değerlendirmeler yaptı, Antalya’nın tarım potansiyelini anlattı. İnsanlığın bilmediği bir virüsle karşı karşıya olduğunu belirten Çandır, “Kovid sonrasını görebilecek durumda henüz değiliz. Ancak Kovid ile birlikte yaşamayı öğrenmeliyiz. Kovid sadece insanları değil, ülkeleri, bölgeleri, işletmeleri de test eden bir virüs oldu. Bünyeniz güçlüyse virüsü hissetmeden geçirebiliyorsunuz. Kovid’den herkes etkilenecek ancak herkes gücü oranında, sırtındaki yükü oranında virüse karşı mücadele edecek. Umuyoruz ki insanlık için zor olan bu dönem kısa sürede biter” diye konuştu. Yeni başarı hikayesine ihtiyaç var   Antalya ekonomisi ve tarımsal potansiyeliyle ilgili ANTGİAD üyelerine bilgi veren Çandır, Antalya’nın 1970’li yıllarda Türkiye’ye göre avantajlı bir il olduğunu ancak sonra bu avantajını yitirmeye başladığını belirterek şu bilgileri verdi:  ‘‘1970-2002 yılları arısında yüzde 8’lik tarımsal büyüme performansı gösteren Antalya’nın 2003-2019 yılları arasında tarımsal büyümesi yüzde 3.4’te kaldı. Antalya’nın 1980’li yıllarda turizm ve 1990’lı yıllarda örtü altı tarımla yakaladığı başarı hikayesine yeni bir hikaye eklenemedi. Bizim yeni başarı hikayelerine ihtiyacımız var. Uluslararası ilişkilerde yaşanan krizler hariç, Antalya kriz dönemlerinden avantajlı çıktı. Antalya güçlü potansiyele sahip bir il, bunun mutlaka değerlendirilmesi gerekir.’’   Tarımda yeniden yapılanma şart   Başkan Çandır, bir dönem görmezden gelinen, sonra itibarsızlaştırılan tarımın hak ettiği yatırımı alamadığına, tarımın milli gelirdeki payının da gerilediğine dikkati çekerek şöyle devam etti: ‘‘Tarımda ihracatçı bir ülkeyiz, ancak tarımdaki ihracata baktığımızda durum vahim. Sezonumuz gereği boşluk dolduran bir yapımız var. Herhangi dönemde herhangi bir ülkede tarımsal üretimde sıkıntı çıkarsa oraya dolgu yapıyoruz. Bundan kurtulabilmek için hem pazar çeşitliliği yaratmamız gerekiyor hem de sezonu uzatmamız gerekiyor. Biz sadece örtü altında sezonluk ürünler üretiyoruz, müşteri ile bağımız belli dönemlerin içerisinde kalıyor ve bitiyor. Bu bağı 12 aya yaymak için tarımda daha bölgesel düşünmemiz gerekiyor. Yaz ve kış iklimlerini düşünerek bir yapılanmaya gitmemiz gerekiyor.”   Tarım toprağımız azaldı   Her ne kadar toprak zengini gibi görünsek de Antalya’da tarım alanlarının çok da geniş olmadığını bildiren Çandır, “Yüzölçümünün yüzde 21’i tarım toprağı iken yapılaşma ve başka sebeplerle ilimizin tarım toprağı yüzde 17’ye düştü. Tarım topraklarımız azalıyor” dedi.   Ürün desenini değiştirmeliyiz    Antalya’nın örtü altı tarımda lider ve avantajlı olduğunu ancak bu liderlik ve avantajın tehlikeye girdiğini de söyledi ve şöyle konuştu: ‘‘Antalya olarak örtü altı tarımda yüzde 37’lik payla ülke genelinde lider durumdayız. Ancak jeotermal seraların çoğalması ve devlet desteğiyle birlikte Antalya, bu avantajını kaybetmeye başladı. İklimsel koşullardan elde ettiğimiz avantajımız yavaş yavaş kaybolmaya başlıyor. Bu nedenle ürün desenini değiştirmemiz gerekiyor. Yükte hafif pahada ağır ürünlere doğru tarımımızı evirmemiz gerekiyor. Tarımın önemli bir dönüşüme ihtiyacı var.’’   Suyu akışına bırakmayalım   Özellikle ticarette dijital bir dönemin yaşandığına dikkati çeken ATB Başkanı Ali Çandır, tarımda da buna önem verilmesi gerektiğinin altını çizdi ve şu uayrıları yaptı: ‘‘Tarımsal ürünlerde standardizasyon, planlama ve veri kullanımı önemli hale geldi. Suyun akışına kendimizi bırakmak yerine gelişmelere göre uzun vadeli planlamalar yapmamız gerekiyor. Kent olarak geleceğimize daha çok odaklanmamız, yaşanan olumsuzlukları lehimize çevireceğimiz bir dönemdeyiz.  Unutmayalım; salgın sonrası hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. İnsanlar değişecek, işler değişeceğini, tüketim alışkanlıkları ve ticaret değişecek.’’